Aksolotl meksykański nazywany jest również ambystomą meksykańską lub salamandrą meksykańską. Jest to gatunek endemiczny tzn., że jest on unikatowy dla danego miejsca lub regionu i nie występuje naturalnie poza nim. Jego naturalnym środowiskiem są słodkie wody jeziora Xochimilco, zlokalizowanego na południe od miasta Meksyk. Charakterystyczna dla tego gatunku płaza jest neotenia, oznacza to, że zwierzę to nigdy nie osiąga formy dorosłej, przez całe swoje życie występuje pod postacią larwy (ponieważ gatunek ten cierpi na wrodzoną niedoczynność tarczycy).
WYGLĄD I CHARAKTERYSTYKA
Aksolotl to wyjątkowe zwierzę o bardzo osobliwym wyglądzie. Jest dość przysadzisty, ma płaską głowę i bardzo małe oczy (bez powiek) . Po obu stronach płaskiej głowy znajdują się 3 pary rozgałęzionych skrzeli zewnętrznych, które są typowe dla form larwalnych płazów. Charakterystyczny jest również szeroki pysk, dzięki któremu zwierzak ten wygląda na wiecznie uśmiechniętego 🙂 .
Przeciętnie osiąga długość od 23 do 28 cm. Odnotowuje się również osobniki, które mierzą od 30 do nawet 40 cm długości. Ma długi, pokaźny ogon i ciągnącą się przez całą długość tułowia płetwę grzbietową. Po obu stronach tułowia można zaobserwować kilkanaście wcięć żebrowych. Zwierzę to ma dwie pary wiotkich kończyn, jako mięsożerca posiada także szczątkowe uzębienie. Płeć można odróżnić dzięki wybrzuszeniu w okolicy kloaki – u samców kloaka delikatnie wystaje, u samic jest zupełnie płaska.
Salamandra meksykańska to stosunkowo silny osobnik, który może dożyć nawet do 15 – 20 lat, oczywiście w jego naturalnym środowisku ten okres może być jeszcze dłuższy. Jeśli zadbamy o odpowiednie pożywienie oraz warunki hodowlane, aksolotl nie będzie miał większych problemów ze zdrowiem.
W zeszłym stuleciu hodowano różne aksolotle, dzięki czemu dziś można spotkać je w wielu zabarwieniach i kształtach. W akwariach miłośników płazów znajduje się na przykład dużo osobników w barwie albinotycznej. Inne popularne barwy to przede wszystkim szary i czarny. Aksolotle mogą być hodowane pojedynczo, bądź w parach. Dwóm dorosłym osobnikom należy zapewnić odpowiedniej wielkości akwarium.
WYMAGANIA W HODOWLI
Aksolotl musi mieć odpowiednio dużą przestrzeń w akwarium. Jedna dorosła ambystoma meksykańska powinna zamieszkiwać w krytym akwarium 100 litrowym (80 cm x 40 cm x 40 cm)Aksolotle żyją w zimnej, bogatej w tlen, słodkiej wodzie. Taka właśnie woda, w miarę możliwości, powinna znaleźć się w akwarium przeznaczonym dla tego stworzonka. Idealna temperatura wody to od 12 do 20°C. W temperaturze poniżej 10°C salamandra meksykańska także nie zazna szkody, jednak kiedy temperatura wody podnosi się do 24°C lub więcej, aksolotle wpadają w popłoch. Im wyższe temperatury, tym silniej pobudzana jest przemiana materii tych zwierząt, w efekcie czego mogą zapaść na choroby, prowadzące nierzadko do śmierci. W drugą stronę przeciwnie – przebywanie w wodzie o temperaturze nawet jednego stopnia nie stanowi problemu dla aksolotla.W zbyt miękkiej wodzie może na jakiś czas stracić swoje ubarwienie. Najlepiej hodować axolotle w obrębie własnego gatunku, by nie dochodziło to nieuchronnego ubytku rybek w akwarium. Na wyposażeniu hodowcy ambystom meksykańskich musi się znaleźć także wydajny filtr do wody, który natleni wodę. Unikać należy sztucznych roślin, które podgryzane przez salamandrę meksykańską mogą doprowadzić do silnego stresu. Podłoże akwarium powinno się wysypać drobnoziarnistym piaskiem, zbyt duże ziarna czy kamienie mogą zostać połknięte przez aksolotla i doprowadzić do śmiertelnego zatkania jelita. Odpowiednia wielkość ziaren do akwariów z płazami to maksymalnie 3 milimetry. Poza tym akwarium aksolotla warto doposażyć o kamień napowietrzający, chłodziarkę do akwarium oraz korzenie i jaskinie, w których ukrywa się w ciągu dnia. Akwarium aksolotla meksykańskiego nie może stać w nasłonecznionym miejscu, podgrzanie wody niekorzystnie wpływa na zachowanie się zwierzęcia, a nadmiar amoniaku (brak regularnej wymiany wody) w wodzie jest bardzo szkodliwy, wręcz toksyczny.
ŻYWIENIE
Aksolotl meksykański jest drapieżnikiem, a przez kiepski wzrok namierza swoją zdobycz wyczulonym zmysłem powonienia. Najchętniej pożywia się skorupiakami, mniejszymi rybami, owadami oraz zooplanktonem. Dorosłą salamandrę meksykańską karmi się co 3-4 dni wrzucając jedzenie do wody lub podając je pęsetą. Młode aksolotle karmi się codziennie, lepiej serwować im pokarm do miski, by nie połykały dużych ilości piasku.
Najlepszy pokarm dla aksolotli:
- dendrobenami (dżdżownicami)
- filetami chudych ryb słodkowodnych
- larwami żywymi lub gotowanymi
- różnymi rodzajami zooplanktonu
- ochotką z czosnkiem (larwy mrówek)
- wodzień (owad z rzędu mrówek)
- czarne komary
- stynkę (mała rybka)
- krewetki koktajlowe
- gammarusa i artemią (drobny skorupiak)
W sklepach zoologicznych można zakupić gotowy pokarm dla płaza tj. karmę granulowaną (kiełż, filet w formie kostek) oraz liofilizowaną.
AKSOLOTL MEKSYKAŃSKI, JAKO GATUNEK ZAGROŻONY
Ambystoma meksykańska jest gatunkiem krytycznie zagrożonym. Jezioro, w którym żyje, zostało mocno zanieczyszczone i podzielone na mniejsze zbiorniki. W związku z tym salamandra wodna została wpisana do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych (IUCN).
Każdy aksolotl, który może potencjalnie trafić do akwarium, musi mieć potwierdzone pochodzenie. Sprzedawca jest zobowiązany do przekazania ci dokumentu razem ze zwierzęciem, inaczej naraża się na grzywnę lub pozbawienie wolności do 5. lat. Zwierzaka musisz zarejestrować w urzędzie gminy do dwóch tygodni od zakupu.
WYKORZYSTANIE AKSOLOTLI W MEDYCYNIE
Aksolotl potrafi zregenerować odgryzioną kończynę, skrzela, ogon, a również organy wewnętrzne, jak serce czy mózg. Potrafi on także zregenerować uszkodzony rdzeń kręgowy. Daje to nadzieję wykorzystania go jako modelu przedklinicznego w medycynie regeneracyjnej i biologii integracyjnej. Może to pomóc pacjentom z chorobami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Poza dużą zdolnością regeneracji tkanek płazy te wykazują niezwykłą odporność na raka. Wykorzystanie go jako organizmu modelowego daje wyjątkową okazję do badań nad rakiem i odkrywania leków przeciwnowotworowych oraz mechanizmów odpowiedzialnych za kontrolowany wzrost i regenerację komórek. Podsumowując, aksolotl jest ważnym zwierzęciem badawczym używanym w badaniach z zakresu transplantacji, regulacji ekspresji genów, embriologii, neurobiologii i regeneracji.
CIEKAWOSTKA HISTORYCZNA
W legendach Azteków zdesperowany bóg Aksolotl przekształcił się w jednego z tych płazów aby uniknąć schwytania i złożenia w ofierze przez innych bogów, który go szukał z powodu jego buntu. Ten mały historyczny fragment pokazuje nam, że aksolotl był częścią historii i kultury Meksyku od setek lat. Z czasem jednak, w kulturze azteckiej stał się on gastronomicznym rarytasem (niemal ciałem samego boga) oraz źródłem białka dla ówczesnych ludzi. Aztecy wierzyli też w dobroczynne właściwości lecznicze ambystomy. Medycyna ludowa nie stroniła od maści, naparów i syropów, które rzekomo szczególnie pomagały przy dolegliwościach oddechowych.
Zapraszamy do naszego sklepu Zoologia Rzeszów Jacek Fusiarz, Lwowska 6, chętnie odpowiemy na Wasze pytania dotyczące hodowli tego niesamowitego stworzenia, oraz pożmiemy dobrać akcesoria niezbędne do właściwej hodowli aksolotla.
