Felsuma madagaskarska (Phelsuma grandis), znana także pod nazwą dniówka madagaskarska, to jedna z najpiękniejszych jaszczurek w terrarystyce. Swoją popularność zawdzięcza przepięknym kolorom, które możemy podziwiać w ciągu dnia, ponieważ to właśnie wtedy przypada okres aktywności tego gada.
Felsuma madagaskarska zamieszkuje wyspę Madagaskar, oraz kilka pobliskich wysepek. Można spotkać ją wśród lasów deszczowych, bananowców, dość często występuje w pobliżu siedzib ludzkich.
Gatunek ten należy raczej do dość nieśmiałych, jest stosunkowo łagodna (np. zlizuje miód z palca właściciela) nie nadaje się do brania na ręce ze względu na delikatną budowę. W dobrych warunkach jest to gatunek długowieczny, przy troskliwej opiece może osiągać wiek ponad 20 lat.
WYGLĄD:
Osiąga dość duże rozmiary, bo aż 30 cm (z czego ogon to połowa tego wymiaru). Posiada silne ciało nieco grzbieto-brzusznie spłaszczone. Głowa ma od góry trójkątny zarys oraz duże oczy, które felsuma często oczyszcza swoim mięsistym, różowym językiem.
Posiada charakterystyczne dla swojego gatunku żywozielone, szmaragdowe ubarwienie i wyraźne czerwone plamki na głowie (tu ma wygląd litery V) i grzbiecie, układające się czasami w poprzeczne nieregularne pasy. Praktycznie każdy osobnik ma inny ich układ, co może posłużyć do ich identyfikacji. Samce są wyraźniej wybarwione od samic. Ich ubarwienie jest zależne od wielu czynników (pogody, temperatury otoczenia, pory dnia i kondycji zwierzęcia). Brzuch jest jasny, białawy lub żółtawy. Felsumy są zdolne do odrzucenia ogona (całego lub tylko kawałka) w przypadku zagrożenia ze strony drapieżnika (lub gdy człowiek nieopatrznie złapie ją za tę część ciała). Utracony ogon lub jego kawałek odrastają dzięki zdolnościom regeneracyjnym tkanek ogona. Co prawda ogon już nie jest tej samej długości i pokrywają go nieco drobniejsze łuski, ale jest i to w tym samym kolorze co utracony fragment. Także ich skóra ma zdolności regeneracyjne. Jest to duża zaleta, ponieważ osobniki, głównie samce, tocząc walki terytorialne na „śmierć i życie” zadają sobie wzajemnie rozległe rany. Zarówno samce, jak i samice są terytorialne i odganiają inne osobniki tej samej płci ze swojego terenu. Zwierzęta mogą łączyć się jedynie w pary, które współdzielą przestrzeń. Kończyny zakończone pięcioma rozszerzonymi palcami, zaopatrzone są w lamelle, dzięki którym poruszać się może nawet po suficie i gładkich powierzchniach.
HODOWLA:
Jest to jaszczurka o aktywności dziennej, a więc wszystkie czynności, takie jak spożywanie pokarmu, przemieszczanie się, zwiedzanie terrarium, będą następować w ciągu dnia. Dzięki temu mamy możliwość na obserwacje naszej felsumy. Niestety, nie jest to jaszczurka, którą będziemy mogli swobodnie wyjmować z terrarium i liczyć na jej tolerancję przy kontakcie z człowiekiem. Nie jest zalecane również branie jej na ręce, ponieważ skóra felsumy jest bardzo delikatna i podatna na podrażnienia oraz otarcia. Nieostrożne wyjmowanie jaszczurki lub “oswajanie” jej na siłę z terrarium w połączeniu z jej płochliwym charakterem i niesamowitą szybkością może doprowadzić do poważnych obrażeń skóry, włącznie z jej zdarciem.
Przed zakupem musimy mieć świadomość, że jest to gad wyłącznie do oglądania i oprócz codziennych obowiązków, takich jak np. karmienie i sprzątanie terrarium, nasz kontakt z jaszczurką będzie raczej ograniczony.
ŻYWIENIE:
Jak inne gekony jest drapieżnikiem i poluje na drobne owady i inne bezkręgowce m.in. świerszcze, karaczany, a w miesiącach letnich bardzo dobrze robi dieta składająca się z motyli, prostoskrzydłych i innych bezkręgowców złapanych np. na łąkach (jak najdalej od dróg i miast). Ważną częścią diety tych jaszczurek są miękkie owoce np. brzoskwinia, morela, papaja, jabłko, gruszka, mango, banan, melony (papka), dżemy (najlepiej domowej roboty), gęste, naturalne soki owocowe, rozcieńczony miód, przeciery w słoiczkach dla dzieci np. Gerber. Takie słodkości powinno się podawać co około 2 dni. Naturalnie swą dietę uzupełniają o pyłek i nektar kwiatów oraz ich soczyste owoce konkurując przy tym z osami i pszczołami spijając soki dojrzałych owoców. Nie należy podawać felsumom produktów mlecznych, a jak już to naprawdę w bardzo małych ilościach. Bardzo ważne jest regularne podawane witamin i minerałów.
TERRARIUM I JEGO WYPOSAŻENIE
Minimalne zalecane wymiary dla jednego osobnika powinny wynosić 45 × 45 × 60 cm, Jeśli zdecydujemy się na trzymanie pary felsum madagaskarskich, wówczas minimalne wymiary terrarium należy zwiększyć do 60 × 45 × 100 cm. Największe wymiary to wysokość terrarium.
Felsumy nie będą korzystać z naczynia z wodą, ale płaska, płytka miska o dużej powierzchni parowania dobrze wpływa na utrzymanie odpowiedniej, wysokiej 70% wilgotności. Zaspokoją one swoje pragnienie zlizując krople wody z liści, szyb i innych powierzchni, więc wystarczy raz dziennie dość mocno spryskać całe terrarium letnią wodą.
Jako podłoże można zastosować: torf, włókno kokosowe lub mech torfowiec. Gekony te prowadzą nadrzewny tryb życia i na ziemie prawie nie schodzą.
Ważne jest by felsumy miały też, po czym wspinać się we „wnętrzu” terrarium. W tym celu idealnie sprawdza się pędy bambusa gałęzie, konary. Polecane są również żywe rośliny, które dodadzą estetyki zbiornikowi, a jaszczurki się swobodniej ukrywać wśród zieleni. Najlepiej sprawdzają się rośliny o nie wielkich wymaganiach, co do światła i tolerujące wysoką wilgotność, a więc kroton, Billbergia, trzykrotka, skrzydłokwiat, hoja, monstera, bromelia itp. Można także użyć sztucznych roślin a efekt dekoracyjny zostaje zachowany bez niebezpieczeństwa, że trzeba usuwać i uzupełniać więdnące lub zniszczone żywe rośliny. Dodatkowo w terrarium może znajdować się również ścianka, która pozwoli jaszczurce swobodnie się wygrzewać.
Niezbędna dla tego gatunku jest również lampa UVB. Najlepiej sprawdzi się świetlówka UVB o mocy 6%. Na górze zbiornika powinna znajdować się siatka, na zewnątrz której umieścimy lampę grzewczą i UVB. Zapobiegnie to przypadkowemu poparzeniu jaszczurki, bo nie będzie mieć dostępu do źródła ciepła, a dodatkowo zwiększymy przestrzeń w zbiorniku. Druga siatka powinna znajdować się na jednej ze ścian terrarium na dole. Takie rozwiązanie sprawi, że w zbiorniku nieustannie będzie następować wymiana powietrza, która zapobiegnie rozwojowi pleśni.
Temperatura w terrarium powinna wynosić w ciągu dnia 25-28°C, punktowo nawet 40°C. W nocy natomiast spada do około 21-24°C. Ogrzewanie może stanowić żarówka oświetlająca terrarium lub specjalnie zainstalowane w ścianach płytki, lub kable grzewcze. Można także z zatapialnej grzałki akwariowej umieszczonej w butelce o szerokim otworze wypełnionej wodą zrobić miejsce, gdzie felsumy mogą się wygrzewać. Butelkę obklejamy zaprawą gliniano – cementową i jaszczurki często korzystają z takiego „kaloryferka”. Cykl oświetlenia 12-14-godzinny.
Najbardziej odpowiednie będzie terrarium szklane, ponieważ wewnątrz będziemy musieli zachować wysoką wilgotność i tropikalny mikroklimat.
WAŻNE:
Jak wszystkie gatunki z rodzaju Phelsuma wymaga posiadania dokumentów świadczących o legalnym pochodzeniu zwierzęcia (należy otrzymać świadectwo narodzin w niewoli od sprzedawcy) i w ciągu dwóch tygodni (od daty zakupu) udać się z otrzymanymi dokumentami do urzędu miasta w celu zarejestrowania zwierzęcia.
Obecnie jesteśmy posiadaczami tej niezwykle interesującej i zjawiskowej jaszczurki. W naszym sklepie Zoologia Rzeszów Jacek Fusiarz, Lwowska 6, znajdziesz również terraria i wyposażenie niezbędne do hodowli felusomy. W razie pytań służymy pomocą. Serdecznie zapraszamy
